I Czytanie

Uczeń:

1) odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską):

a) źródła i teksty historyczne, w tym: fragmenty kronik, pamiętników, listów, elementy dziedzictwa kulturowego, w szczególności zabytki architektury reprezentatywne dla danej epoki, polskie pieśni patriotyczne,

b) teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej - polskiej i światowej,

c) teksty użytkowe, w tym: telegram, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, przepis, ogłoszenie, kartkę pocztową, list prywatny i oficjalny, tabelę, notatkę,

d) proste teksty podręcznikowe, a także publicystyczne i popularnonaukowe, w tym: audycję radiową i telewizyjną, artykuł prasowy,

e) przedstawienia teatralne i filmy,

f) przekazy ikoniczne, w tym: komiksy, dzieła malarskie, rzeźby, rozpoznaje ich cechy charakterystyczne, dostrzega znaczenia dosłowne i odkrywa sensy przenośne,

2) określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu:

a) rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm,

b) posługuje się czynnie terminami: bohater, wątek, akcja, autor, narrator, epitet, porównanie, wyraz dźwiękonaśladowczy, rym, zwrotka, refren, baśń, legenda, opowiadanie, powieść, proza, poezja oraz podstawowymi terminami związanymi z przekazami ikonicznymi, plastyką, muzyką, radiem, telewizją, filmem, teatrem, prasą,

3) rozumie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach i w opisach:

a) diagramów,

b) map,

c) planów,

d) schematów,

e) innych rysunków,

4) odczytuje dane z:

a) tekstu źródłowego,

b) tabeli,

c) wykresu,

d) planu,

e) mapy,

f) diagramu oraz odpowiada na proste pytania z nimi związane.

 

II Pisanie

Uczeń:

1) pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:

a) opowiadanie,

b) opis przedmiotu, krajobrazu, postaci rzeczywistej i literackiej, dzieła sztuki,

c) sprawozdanie z uroczystości szkolnej, wycieczki,

d) notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia,

e) kartka pocztowa,

f) list prywatny i oficjalny,

g) telegram,

h) zaproszenie,

i) zawiadomienie,

j) ogłoszenie,

k) instrukcja,

l) przepis,

2) formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji):

pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza,poleca i prosi, przyrzeka i obiecuje, zachęca i zniechęca, zaprasza, przeprasza, współczuje, żartuje, wątpi, odmawia,

3) buduje tekst poprawny kompozycyjnie (ok. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych,

4) przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli:

a) przenosi informacje na oś liczbową, chronologiczną, układ współrzędnych,

b) wyraża dane w postaci diagramu słupkowego, prostego schematu, innego rysunku,

5) dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu:

a) dostosowuje zapis do formy wypowiedzi,

b) wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą,

c) pisze czytelnie.

 

III Rozumowanie

Uczeń:

1) posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń:

a) sytuuje je w przestrzeni,

b) umieszcza daty w przedziałach czasowych,

c) oblicza upływ czasu między wydarzeniami,

d) porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej.

2) przedstawia przyczyny i skutki wydarzeń i zjawisk:

a) domyśla się przyczyn, przewiduje skutki wydarzeń bliskich życiu i swoim doświadczeniom,

b) wskazuje główne przyczyny i skutki doniosłych wydarzeń w historii Polski,

c) wyjaśnia przyczyny i skutki zmian, które zachodzą w środowisku w wyniku działalności człowieka,

3) określa znaczenie osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego:

a) wyjaśnia na prostych przykładach zmiany cywilizacyjne, jakie nastąpiły na przestrzeni dziejów,

b) opisuje najważniejsze osiągnięcia, które składają się na polskie dziedzictwo kulturowe,

4) wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić, wyjaśniając swoje stanowisko, używa odpowiednich argumentów,

5) opisuje sytuację przedstawioną w zadaniu za pomocą:

a) wyrażenia arytmetycznego i prostego wyrażenia algebraicznego,

b) prostego równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą,

c) planu,

d) mapy,

e) prostego schematu,

f) diagramu słupkowego,

g) innego rysunku,

6) rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności:

liczb, figur, zjawisk, przemian, obiektów przyrodniczych, elementów środowiska, wskazuje różnice i podobieństwa oraz porządkuje je,

7) dostrzega prawidłowości, opisuje je i sprawdza na przykładach:

a) opisuje zjawiska o charakterze powtarzalnym, spotykane w najbliższym otoczeniu,

b) na podstawie opisu zjawiska mającego charakter prawidłowości wnioskuje o dalszym jego przebiegu,

8) ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania,

9) analizuje otrzymane wyniki i ocenia ich sensowność:

a) porównuje wyniki z własnym doświadczeniem,

b) sprawdza wyniki z warunkami zadania.

 

IV Korzystanie z informacji

Uczeń:

1) wskazuje źródła informacji, posługuje się nimi,

2) analizuje oferty mediów kierowane do dzieci i młodzieży, wybiera spośród tych ofert, kierując się wskazanymi kryteriami (osadzonymi także w wartościach).

 

V Wykorzystywanie wiedzy w praktyce

Uczeń:

1) posługuje się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych w środowisku,

2) wybiera przyrządy służące do obserwacji i pomiaru, odpowiada na pytania dotyczące przebiegu zjawisk, zapisuje wyniki obserwacji,

3) wykonuje obliczenia dotyczące: długości, powierzchni, objętości,wagi, czasu, temperatury, pieniędzy,

4) planuje i wykonuje obliczenia z wykorzystaniem kalkulatora,

5) wykorzystuje w sytuacjach praktycznych własności: liczb, figur, zjawisk, przemian, obiektów przyrodniczych, elementów środowiska i stosuje je do rozwiązania problemu,

6) zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi i materiałami chemicznymi, rozpoznaje oznakowania substancji toksycznych, łatwopalnych i wybuchowych, objaśnia zasady użytkowania domowych urządzeń elektrycznych,

7) wyjaśnia na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste urządzenia techniczne,

8) rozumie potrzebę stosowania zasad:

a) higieny,

b) bezpieczeństwa,

c) zdrowego trybu życia,

d) oszczędnego korzystania z energii i innych zasobów przyrody,

e) postępowania w środowisku przyrodniczym.